-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
history.html
77 lines (77 loc) · 10 KB
/
history.html
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
<!DOCTYPE HTML>
<html lang="pl">
<head>
<title>Historia - Ulica Piotrkowska w Łodzi</title>
<link rel="stylesheet" href="css/style.css">
<link rel="stylesheet" href="css/animation.css">
<link rel="stylesheet" href="css/menu.css">
<meta charset="utf-8">
<link href="https://fonts.googleapis.com/css?family=Roboto+Condensed" rel="stylesheet">
<link rel="shortcut icon" href="img/favicon.png"/>
<script src="js/script.js" defer></script>
<script src="js/menu.js" defer></script>
</head>
<body onload="start();" onresize="resize();" onscroll="onscroll();">
<div id="bg"></div>
<div id="menu">
<div class="mitem" onclick="m_show();"></div>
<h6>Ulica Piotrkowska</h6>
<div class="clear"></div>
</div>
<div id="m_bg">
<div id="m_menu">
<div class="m_head">Menu</div>
<a href="index.html"><div class="m_select">
<img src="img/icons/home.png"><p>Home</p>
</div><div class="clear"></div></a>
<a href="gallery.html"><div class="m_select">
<img src="img/icons/gallery.png"><p>Galeria</p>
</div><div class="clear"></div></a>
<a href="history.html"><div class="m_select">
<img src="img/icons/history.png"><p>Historia</p>
</div><div class="clear"></div></a>
<a href="map.html"><div class="m_select">
<img src="img/icons/mark.png"><p>Mapa</p>
</div><div class="clear"></div></a>
<a href="quiz.html"><div class="m_select">
<img src="img/icons/quiz.png"><p>Quiz</p>
</div><div class="clear"></div></a>
<div class="m_spacer"></div>
<a href="author.html"><div class="m_select">
<img src="img/icons/author.png"><p>Autor</p>
</div><div class="clear"></div></a>
<div class="m_footer">Website by Maciek © 2017.</div>
</div>
<div id="m_fill" onclick="m_hide();">
</div>
</div>
<!--SITE-->
<div id="container">
<div id="h_box" class="post">
<div class="header">Historia Ulicy Piotrkowskiej</div>
<p>Początkowo obecna ulica Piotrkowska pełniła funkcję traktu łączącego Piotrków Trybunalski ze Zgierzem, na szlaku którego znajdowała się mała, przydrożna osada miejska Łódź, położona na obszarze zwartej wtedy Puszczy Łódzkiej. W 1821 roku Rajmund Rembieliński – prezes Komisji Województwa Mazowieckiego – rozpoczął działania zmierzające do regulacji zabudowy osady fabrycznej. Osadę tę nazwano Nowym Miastem i znajdowała się ona na południe od „starej” Łodzi. Na planie osady, sporządzonym przez geometrę Viebiega, wyznaczono linię traktu, a wzdłuż niego przecznice oraz standardowe jednomorgowe parcele szerokości 17,5–21 m, przydzielane rzemieślnikom tkackim. Na parceli budowano standardowy dom-warsztat, który lokalizowano frontem przy trakcie, zaś resztę działki stanowił „ogród” dla rodziny właściciela.
<br><br>
Przydział działki zależał od rodzaju deklarowanej produkcji. Dzięki temu w sąsiedztwie znajdowały się manufaktury (warsztaty) rzemieślników o jednakowej specjalności. W północnej części traktu zlokalizowano działki dla sukienników, dalej na południe dla tkaczy-płócienników (wyrabiających tkaniny lniane), następnie dla rzemieślników wykańczających tkaniny (bielników, farbiarzy), a na samym południu traktu znajdował się targ, na którym sprzedawano gotowe produkty.
<br><br>
Na północnym końcu tego traktu wyznaczono Rynek Nowego Miasta (obecnie pl. Wolności) – pełniący funkcje administracyjne dla osady rzemieślniczej. Rynek Nowego Miasta znajdował się na południe od rynku Starego Miasta i nieco na zachód od najstarszej, wiejskiej części Łodzi. W tym czasie cały ten trakt wraz z oboma rynkami i targiem był drogą łączącą stolicę guberni piotrkowskiej, którą był Piotrków Trybunalski, ze Zgierzem i Łęczycą.
<br><br>
Pierwotnie (około 1815 roku) nazwy „ulica Piotrkowska” używano wobec północnej części traktu, łączącej ówczesny Stary Rynek i Nowy Rynek, tj. dzisiejszej ul. Nowomiejskiej, początkowego odcinka ul. Zgierskiej oraz pl. Kościelnego – natomiast południowy odcinek (dzisiejsza ul. Piotrkowska) nie miał nazwy. Wkrótce jednak nazwę „ulica Piotrkowska” nadano całemu odcinkowi traktu piotrkowskiego, przebiegającemu w nowo założonej osadzie rzemieślniczej, czyli w Nowym Mieście. Nazwa ta została nadana przez burmistrza Starego Miasta, Antoniego Czarnkowskiego, i budowniczego obwodu łęczyckiego, Dürringa. W 1823 roku stanęły tabliczki z taką nazwą, a pięć lat później nazwę tę potwierdzono w piśmie rządowym i naniesiono na plan osady.
<br><br>
Trakt piotrkowski w „nowej” Łodzi, nazywany od tego czasu ulicą Piotrkowską, do roku 1865, tj. czasu połączenia Łodzi linią kolejową z Koluszkami i Koleją Warszawsko-Wiedeńską, był głównym połączeniem komunikacyjnym pomiędzy Łodzią i Piotrkowem Trybunalskim, którym toczył się konny ruch osobowy i towarowy z użyciem wielkich wozów i dyliżansów. Część tych wozów skręcała w ulicę Główną („główną” przecznicę Piotrkowskiej – dziś aleję Piłsudskiego), kierując się na szosę rokicińską do Rokicin, w których mieściła się najbliższa stacja kolejowa. Jednocześnie pełnił trakt rolę wewnętrznej drogi łączącej poszczególne warsztaty rzemieślników tkackich różnych specjalności, wymieniających swe półprodukty, i ogniskującej życie wewnętrzne powstającego miasta przemysłowego. Ulica Piotrkowska stanowiła zatem rodzaj wewnętrznego dziedzińca i rynku dla wielkiej „manufaktury łódzkiej”, jaką w całości było Nowe Miasto. Tą jej funkcją jest tłumaczony fakt, że w Łodzi nigdy nie ukształtowało się klasyczne centrum miejskie z centralnie położonym rynkiem i współśrodkowo rozrastającymi się instytucjami handlowymi i życia publicznego, a jego zadania przejęła ul. Piotrkowska.
<br><br>
Okres „Łodzi rzemieślniczej” szybko się skończył, gdy na obrzeżach Nowego Miasta powstały fabryki, które przejęły produkcję rzemieślniczą. Natomiast działki tkaczy zostały podzielone i wykupione przez właścicieli fabryk oraz przez przedstawicieli szeroko rozumianej sfery usługowej, co zasadniczo zmieniło charakter tej ulicy. Po roku 1863 i likwidacji organów samorządowych zaprzestano planowania urbanistycznego Łodzi i miasto zaczęło rozrastać się żywiołowo. Niemniej jednak pierwotny i przemyślany plan miasta, który powstał u jego zarania, jest dotąd czytelny w układzie ulic centrum.
<br><br>
W 1824 roku po wytyczeniu osady tkackiej „Łódka” na południe od „Nowego Miasta”, wzdłuż ul. Piotrkowskiej zamieszkali pierwsi osadnicy. Na północnym odcinku ulicy (tj. od Rynku Nowego Miasta do ul. Cegielnianej) – sukiennicy przybyli z Dolnego Śląska i z Wielkiego Księstwa Poznańskiego, zaś na południowym (od ul. Dzielnej do Górnego Rynku) – tkacze lnu i bawełny, pochodzący z Dolnego Śląska, Czech, Prus i Saksonii. W 1837 roku przy ul. Piotrkowskiej 282 oddano do użytku monumentalną „Białą Fabrykę” Ludwika Geyera (w latach 40. XIX wieku była to największa w Królestwie fabryka bawełniana, dzisiaj w jej murach znajduje się Centralne Muzeum Włókiennictwa). W roku 1839 przy ul. Piotrkowskiej otwarto pierwszą prywatną szkołę elementarną prowadzoną przez Mikołaja Olszewskiego. W 1853 rozpoczął pracę pierwszy młyn parowy przy Piotrkowskiej 268, zbudowany przez Leonarda Fesslera. 13 lipca 1869 roku Łódzkie Towarzystwo Gazowe po raz pierwszy uruchomiło gazowe oświetlenie ulicy. W 1876 roku wybrukowano całą ulicę tzw. „kocimi łbami”. W 1887 miała miejsce przebudowa budynku fabryki wyrobów wełnianych Ludwika Meyera na Hotel Grand. W roku 1888 przy ul. Piotrkowskiej 67 otwarto teatr „Victoria” (przekształcony po II wojnie światowej w kino o nazwie „Polonia”). 23 grudnia 1898 odbył się pierwszy kurs tramwaju elektrycznego po ulicy Piotrkowskiej. W 1899 roku miało miejsce otworzenie przez Władysława i Antoniego Krzemińskich – przy ul. Piotrkowskiej 120 – pierwszego na ziemiach polskich stałego kina, zwanego „Teatrem Żywych Fotografii” (stosowano aparat projekcyjny systemu braci Lumiére). W latach 1901–1912 trwała budowa największego neogotyckiego kościoła katolickiego w Łodzi – przy ul. Piotrkowskiej 273, wzniesionego według projektu spółki „Wende Zarske” (z pewnymi korektami Józefa Dziekońskiego i Sławomira Odrzywolskiego). Kościół w 1920 roku został podniesiony do godności katedry, zaś w 1992 uznany archikatedrą. W roku 1909 rozpoczęto budowę neoromańskiej świątyni luterańskiej pw. św. Mateusza przy ul. Piotrkowskiej 283. W czasie II wojny światowej, 11 kwietnia 1940, rozkazem Adolfa Hitlera nadano miastu nazwę Litzmannstadt, a ul. Piotrkowskiej Adolf Hitler Straße.
<br><br>
W 1960 roku utworzono Muzeum Historii Włókiennictwa (obecnie Centralne Muzeum Włókiennictwa) w zabytkowym gmachu Białej Fabryki Ludwika Geyera przy Piotrkowskiej 282/284. W latach 1992–1997 trwała przebudowa północnego odcinka ulicy na strefę pieszą dokonana w czterech odcinkach realizacyjnych na podstawie projektu Włodzimierza Nowakowskiego. 4 czerwca 2000 odsłonięto pomnik Jana Pawła II autorstwa Krystyny Fałdygi-Solskiej. 1 sierpnia 2002 otwarto na ul. Piotrkowskiej Pomnik Łodzian Przełomu Tysiącleci – czyli imiennej nawierzchni pokrywającej fragment głównej ulicy miasta (od ul. Tuwima do Nawrot). 16 maja 2008 ustawiono pionowy obelisk upamiętniający 185. rocznicę przemianowania starego traktu piotrkowskiego na ulicę Piotrkowską. Każdy pręt (obelisku) o grubości 1 cm symbolizuje jeden rok od tego wydarzenia (pomysłodawcą był Marek Janiak, ówczesny prezes Fundacji Ulicy Piotrkowskiej).
<br><br>
W 2015 ulica Piotrkowska została uznana pomnikiem historii.</p>
<div class="author"> </div>
</div>
</div>
<div id="footer">
Website by Maciek © 2017.
</div>
<!--SITE-->
</body>
</html>