Cách đây khoảng một năm, mình hẹn một người chị đi ăn trưa, vô tình chị đó lại có hẹn với chị Văn Thị Bích Ty, thế là mình có cơ hội gặp mặt, ăn uống và cùng trao đổi về nhiều vấn đề trong công việc lẫn cuộc sống. Trong buổi cơm trưa đó mình ấn tượng với một khái niệm mà chị Ty đưa ra, mình mới nghe lần đầu, "Khủng hoảng tuổi 40".
Từ ví dụ mà chị đưa ra và nếu chỉ nói về mảng công nghệ, con người làm công nghệ, cụ thể là các lập trình viên thì mình thấy có các điểm sau:
- Những người code nhiều hoặc không nhiều, và chỉ biết code.
- Không phân biệt là code tốt hay không tốt.
- Đa số rơi vào những trường hợp lập trình viên quá "hardcore"
Vì sao lại vậy?
Đa số các lập trình viên có những điểm trên điều yếu về mặt kỹ năng mềm. Mặt khác, càng code "hardcore" thâu đêm suốt sáng thì đối với mình đó là một cách làm phá sức. Về lâu về dài, khi lớn tuổi thì các lập trình viên đó không còn độ minh mẫn và khoẻ như các bạn trẻ nữa, mà thay đó là sự điềm tĩnh và kinh nghiệm. Nhưng kỹ năng mềm yếu thì làm sao truyền đạt kinh nghiệm hoặc hướng dẫn một các tốt được? Do đó, cũng có thể tiếp tục làm lập trình viên, nhưng chẳng thể quản lý con người được. Khi đó sẽ cảm giác mình muốn làm gì đó, nhưng không được. Rồi rơi vào trạng thái trầm cảm. Chưa tính đến những việc như là phỏng vấn các công ty đều nhận lời từ chối, mức lương thì không bằng các bạn trẻ, cơ hội cũng chẳng còn mấy để làm một cái gì đó mới, làm một cái gì từ đầu.
Một số ý mà chị Ty đưa ra là: học thêm cái gì đó ngoài công việc kỹ thuật nhất là kỹ năng mềm và kỹ năng quản lý. Khi mình có đề cập đến việc mình muốn chuyên sâu về kỹ thuật hơn thì chị cũng đưa ra gợi ý là: học kỹ thuật cao hơn, ra nước ngoài học, có nhiều khoá ngắn hạn nhưng chất lượng hơn học ở Việt Nam.
Ngoài ra, theo ý kiến cá nhân của mình còn một số hướng khác:
- Đừng bao giờ nói "không phải việc của tôi", không có BA thì mình làm việc BA, không có QC thì mình là việc QC, không có SA thì mình việc SA,... kể cả các lĩnh vực khác. Đó là điều mình học được khi qua bên Singapore, lập trình viên bên đó không chỉ biết code, có người còn biết cả nghiệp vụ chạy marketing hoặc product nữa.
- Đầu tư cho cái gì đó thay vì mỗi việc kiếm tiền. Mình không giỏi code freelance/outsourcing để kiếm tiền một tháng cả trăm triệu như những bạn khác. Tính ra mình chọn con đường ổn định hơn, do đó mình sẽ đầu tư vào mớ kiến thức gì đó hoặc một startup của người anh em nào đó, do mình không ràng buộc về các dự án nhận ngoài nên dễ dàng tham gia.
- Kiếm tiền ngay bây giờ. Ví dụ mà chị Ty đưa ra là lập trình viên đó kiếm được nhiều tiền lúc trẻ, sau đó dùng tiền đầu tư bất động sản và thành công. Nhưng mình thì không phải dạng có thể kinh doanh được nên đó là lý do mình không đi theo hướng này. Nhưng mình nghĩ nếu với ai có máu kinh doanh và có khả năng kinh doanh, thì việc tích trữ vốn lúc trẻ là cần thiết.
Chị Văn Thị Bích Ty (theo mình biết):
- Tổng biên tập của PC World Việt Nam
- Trưởng phòng truyền thông của Hội Tin học Thành phố Hồ Chí Minh.